Οι μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών σήμερα και η σημασία τους.
Οι μεταμοσχεύσεις μυελού αποτελούν το σημαντικότερο όπλο στη φαρέτρα των αιματολόγων και γι’αυτό εφαρμόζονται σε ευρεία κλίμακα και με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό. Στις μέρες μας, πραγματοποιούνται στην Ευρώπη περίπου 10.000 μεταμοσχεύσεις ετησίως. Στην Ελλάδα, μεταμοσχεύσεις μυελού γίνονται από το 1985. Στον βορειοελλαδικό χώρο λειτουργεί μία μόνον μονάδα μεταμόσχευσης, για ενήλικες και παιδιά, στο Νοσοκομείο ¨Γεώργιος Παπανικολάου¨, όπου διενεργούνται περισσότερες από 40 μεταμοσχεύσεις ετησίως.
Ασθένειες που θεραπεύονται με τις μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών.
Με τη μεταμόσχευση μυελού αντιμετωπίζονται παθήσεις του αίματος, όπως οι λευχαιμίες, τα λεμφώματα, η νόσος του Hodgkin, το μυέλωμα, η απλαστική και μεσογειακή αναιμία, καθώς και παθήσεις του ανοσολογικού συστήματος και ορισμένες μορφές καρκίνου. Για ορισμένες ασθένειες η μεταμόσχευση είναι ο μοναδικός τρόπος ίασης, για άλλες η καλύτερη επιλογή και για άλλες εναλλακτική επιλογή.
Η σημασία των αιμοπεταλίων στη διαδικασία της μεταμόσχευσης.
Στην πρώτη φάση της μεταμόσχευσης, ο μυελός των οστών του ασθενούς καταστρέφεται παντελώς, έτσι ώστε να εγκατασταθεί ο νέος, μεταμοσχευόμενος μυελός, του οποίου η ανάπτυξη θα καταλήξει στη δημιουργία του νέου αίματος, σε ένα διάστημα δύο έως τεσσάρων εβδομάδων. Σ΄αυτό το διάστημα ο ασθενής έχει απόλυτη ανάγκη να συντηρείται με μεταγγίσεις αίματος και αιμοπεταλίων και δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αυτές, λόγω του κινδύνου των αιμορραγιών. Ακόμη, επειδή τα μεταγγισμένα αιμοπετάλια ζουν μόνο λίγες ώρες, η χορήγηση τους πρέπει να γίνεται καθημερινά. Δότες αιμοπεταλίων είναι στην πλειοψηφία τους οι συγγενείς των ασθενών. Υπάρχουν όμως ασθενείς που είτε δεν έχουν αρκετούς συγγενείς είτε κατάγονται από μακρινές περιοχές. Γι΄αυτούς το πρόβλημα εξεύρεσης αιμοπεταλίων είναι πράγματι πολύ σοβαρό.
Η προοπτική των μεταμοσχεύσεων στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Τα επόμενα χρόνια ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων θα αυξηθεί, καθώς καινούργιες ενδείξεις εμφανίζονται. Αυτό που δεν μπορεί να καλυφθεί εύκολα είναι οι ανάγκες αιμοπεταλίων, οι οποίες θα αυξηθούν επίσης. Μόνον η κινητοποίηση και η αλληλεγγύη των συνανθρώπων μπορούν να δώσουν τη λύση. Τη λύση που θα σώζει ζωές.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, και εν όψει της γεωμετρικής αύξησης του αριθμού των μεταμοσχεύσεων, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας ενός Δικτύου Εθελοντών Δοτών Αιμοπεταλίων.
Ποιοι μπορούν να είναι εθελοντές-μέλη του Δικτύου.
Μέλη του Δικτύου μπορούν να είναι όλοι οι ενήλικες που είναι ικανοί για αιμοδοσία. Η ηλικία τους πρέπει να είναι μεταξύ 18 και 50 ετών και το βάρος τους πάνω από 50 κιλά.
Η διαδικασία λήψης των αιμοπεταλίων.
Η διαδικασία λήψης των αιμοπεταλίων είναι απλή, ανώδυνη και ακίνδυνη για τον δότη. Διαρκεί 30 έως 40 λεπτά της ώρας, και τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι αποστειρωμένα και μιας χρήσης. Από τη φλέβα του δότη παίρνεται ολικό αίμα σε ένα σύστημα ασκών, από το αποίο διαχωρίζονται τα αιμοπετάλια με τη βοήθεια ειδικού μηχανήματος, ενώ το υπόλοιπο αίμα επιστρέφεται στον δότη. Το όλο σύστημα είναι κλειστό, δηλαδή το αίμα του δότη ρέει πάντοτε σε αποστειρωμένο κύκλωμα και δεν έρχεται ποτέ σε επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Αυτό εξασφαλίζει την πλήρη ασηψία και ασφάλεια του δότη.
Κάθε πότε μπορούν να δίνουν αιμοπετάλια οι εθελοντές.
Οι εθελοντές μπορούν να δίνουν χωρίς κανένα φόβο αιμοπετάλια όποτε και όσες φορές θέλουν, επειδή ο οργανισμός αναπληρώνει αμέσως τα αιμοπετάλια που αφαιρούνται.
Ωστόσο, η λήψη αιμοπεταλίων δεν επαναλαμβάνεται σε διάστημα μικρότερο από δύο εβδομάδες.
Οι διαφορές μεταξύ της αιμοδοσίας και της λήψης αιμοπεταλίων.
Πρακτικά, οι διαφορές μεταξύ αιμοδοσίας και αιμοπεταλιοδοσίας είναι οι εξής:
·Η αιμοδοσία διαρκεί 10 έως 15 λεπτά, ενώ η λήψη αιμοπεταλίων 30 έως 40.
·Ο δότης μπορεί να δίνει αιμοπετάλια (μέχρι και) κάθε δύο εβδομάδες, ενώ για το ολικό αίμα ο αντίστοιχος χρόνος είναι 3 μήνες.
·Η ποσότητα των αιμοπεταλίων που λαμβάνεται από μια αιμοπεταλιοδοσία είναι πενταπλάσια εκείνης που λαμβάνεται από μια αιμοδοσία.
